Wpływ warunków geograficznych na jakość wód podziemnych
A. Łach str. 67
THE INFLUENCE OF GEOGRAPHICAL CONDITIONS ON QUALITY OF UNDERGROUND WATER
The
influence of geographical conditions on underground water quality
depends on a relief of an area and a kind of soil in a region. Water in
the mountainous areas is of a very high quality and has a very high
mineralization and good organoleptic index. Apparently water from plain
areas not only has low mineralization as an effect of calcium and
magnesium content but also has a large content of iron and manganese
salt. This is an effect of fertile soils which have reduced amount of
oxygen. This kind of soil increases a content of ammonia and hydrogen
sulphide in the underground water. In Sanok in Podkarpacie and around in
the eastern mountainous surroundings, the underground water is of a
very high quality but in plain areas which are in the west of the
region, water is rather low in indexes such as iron, manganate, hydrogen
sulphide or ammonia. For the underground water in the western part of
the area utility methods such as iron removal, softening, gas removal
and filtration should be applied. The article shows the influence of
relief of the area and kinds of soil in the area of Sanok in Podkarpacie
on the quality of the underground water.
Key words: relief of an
area, fertile soil, underground water, mineralization, iron, manganese,
ammonia and hydrogen sulphide amount, indexes of water quality
Streszczenie
Wpływ
warunków geograficznych na jakość wód podziemnych w znacznym stopniu
polega na zależności pomiędzy rzeźbą terenu oraz charakterem gleb.
Obszary górzyste, w odróżnieniu od nizinnych na ogół wykazują się
wyższą jakością wody, m. in. wysoką mineralizacją oraz dobrymi
wskaźnikami organoleptycznymi. Wody z obszarów równinnych posiadają nie
tylko niską mineralizację wynikającą z zawartości wapnia i magnezu, ale z
reguły mają dużą zawartość soli żelaza i manganu wynikającą z obecności
gleb glejowych z poziomami oksydacyjno – redukcyjnymi. Te gleby
podwyższają też w wodach podziemnych zawartość amoniaku i siarkowodoru. W
części wschodniej powiatu Sanok, gdzie występują tereny górzyste, wody
podziemne wykazują wysokie wskaźniki jakości, natomiast na terenach
równinnych (zachodnia część powiatu) występują wody o gorszych
wskaźnikach
( żelazo, mangan, siarkowodór, amoniak). Dla wód
podziemnych z zachodnich terenów powiatu sanockiego należałoby
zastosować metody uzdatniania wody polegające na: odżelazianiu,
zmiękczaniu, odgazowaniu i filtracji. W artykule przedstawiono wpływ
rzeźby terenu oraz charakteru gleb w powiecie Sanok na Podkarpaciu na
jakość wód podziemnych.
Słowa kluczowe: rzeźba terenu, gleby glejowe,
wody podziemne, mineralizacja, zawartość żelaza, manganu, amoniaku i
siarkowodoru, wskaźniki jakości wody
Zastosowanie promieniowania γ do dezynfekcji ścieków miejskich
M. Solecka str. 72
Disinfection of municipal wastewater by γ irradiation
The
characteristics of γ irradiation are presented. Special attention is
given to the reaction of microorganisms to particular disinfection
method and sensibility of the organisms to intermediate products of
irradiation. Examples of pilot–plant and commercial systems for
municipal wastewater disinfection by γ irradiation method are given.
Key words: Municipal wastewater, disinfection, γ irradiation, microorganisms, water reclamation
Streszczenie
Przedstawiono
charakterystykę promieniowania γ. Szczególną uwagę zwrócono na
mechanizm działania promieniowania γ na mikroorganizmy oraz wrażliwość
organizmów na pośrednie produkty naświetlania. Podano przykłady
instalacji do dezynfekcji ścieków miejskich za pomocą promieniowania γ
działających w skali pilotowej i technicznej.
Słowa kluczowe: Ścieki miejskie, dezynfekcja, promieniowanie γ, mikroorganizmy, odnowa wody
Akumulacja cynku i miedzi w organach wegetatywnych Brassica napus na podstawie doświadczenia wegetacyjnego
Piotr Mirosław Szulc1, Mirosław Kobierski2, Jerzy Gaca3, Uzochukwu Nnuji1
ACCUMULATION OF ZINC AND COPPER IN VEGETATIVE ORGANS OF BRASSICA NAPUS ON BASIS OF VEGETATIVE EXPERIMENT
The
experimental material was the plant organs of Brassica napus from a pot
experiment, carried out during one vegetative season. The effect of
increase level of zinc and copper fertilization in the content of metals
in leafs, steams, and roots of rape were tested. Basic fertilization
was applied once before the growing period, in the spring. Heavy metals
(Zn and Cu) were added of the aqueous solution salts: Zn(CH3COO)2·2 H2O,
and CuSO4·5H2O mixed with the soil. The doses of metals added to the
soil were: 2.0, 10.0, 60.0 mg Zn·kg–1 and 2.0, 7.0, 20.0 mg Cu·kg–1.
Significant increase of zinc and copper content in plants were observed
with increasing doses of metals.
The highest content of zinc and copper were observed in roots.
Key words: zinc, copper, Brassica napus, vegetation pots
Streszczenie
Badano
wpływ dawki cynku i miedzi zastosowanej w nawożeniu na zawartość metali
w liściach, łodygach i korzeniach rzepaku. Podstawowe nawożenie
wykonano na wiosnę przed siewem roślin. Metale ciężkie Zn i Cu dodano w
postaci wodnych roztworów soli Zn(CH3COO)2·2 H2O i CuSO4·5H2O, które
dokładnie wymieszano z glebą. Dodano do gleby odpowiednio: Zn – 2,0,
10,0, 60,0 mg·kg–1 i Cu – 2,0, 7,0, 20,0 mg·kg–1. Doświadczenie
wazonowe przeprowadzono w czasie jednego sezonu wegetacyjnego. Wyraźny
wzrost zawartości cynku i miedzi w roślinach zaobserwowano wraz ze
wzrastającymi dawkami metali zastosowanymi w nawożeniu. Najwyższe
zawartości Zn i Cu stwierdzono w korzeniach roślin niezależnie od
zastosowanej dawki nawożenia.
Połowy wędkarskie metodą spławikową z Kanału Bydgoskiego bez nęcenia i z nęceniem
J. Dąbrowski, O. Popławska str 83
FLOAT FISHING IN THE BYDGOSZCZ CANAL WITH AND WITHOUT ENTICE
The
fish were caught with one fishing rod using the floating method in the
period from 08.07.2008 to 15.11.2008. The place of the fishing was the
Bydgoszcz Canal, within the city of Bydgoszcz, at Spacerowa street.
Fishing was conducted for a total of 40 days (20 days without entice and
20 days with entice), for 3 hours per day starting at sunrise. Fishing
with and without entice was conducted day after day in very similar
weather conditions. 6 species of were noted during fishing with roach
being dominant in terms of numbers and weight. Entice had much influence
on the number and weight of fish caught. A total of 316 specimen with a
total weight of 6.0 kg was caught without entice, and 532 specimen with
a total weight of 23.6 kg was caught with entice.
Key words: float angling, fishing pressure, fish entice, Bydgoszcz Canal
Streszczenie
Ryby
poławiano na jedną wędkę metodą spławikową w okresie od 08.07.2008 r.
do 15.11.2008 r. Miejscem połowu był Kanał Bydgoski na terenie miasta
Bydgoszczy, przy ulicy Spacerowej. Połowy przeprowadzano łącznie przez
40 dni (20 dni bez nęcenia i 20 dni z nęceniem), każdego dnia łowiono
przez 3 godziny począwszy od wschodu słońca. Połowy bez nęcenia i z
nęceniem wykonywano dzień po dniu w bardzo zbliżonych warunkach
pogodowych. W połowach odnotowano 6 gatunków ryb, a pod względem ogólnej
liczby i masy dominującym gatunkiem była płoć. Nęcenie miało duży wpływ
na liczbę i masę pozyskanych ryb. Bez nęcenia złowiono 316 sztuk o
łącznej masie 6,0 kg, a z nęceniem pozyskano 532 sztuki o łącznej masie
23,6 kg.
Słowa kluczowe: wędkarstwo spławikowe, presja wędkarska, nęcenie ryb, Kanał Bydgoski
Bioaugmentacja gleby skażonej fenolem z użyciem szczepu Pseudomonas vesicularis (pBR322)
A. Mrozik, Ż. Swędzioł str. 87
BIOAUGMENTATION OF PHENOL–CONTAMINATED SOIL WITH PSEUDOMONAS VESICULARIS (PBR322)
The
aim of this study was to investigate phenol degradation in two soils
(L1 and L2) varying in organic matter content and bioaugmented using
Pseudomonas vesicularis (pBR322) strain. The biodegradation experiments
showed that phenol was degraded in bioaugmented forest soil (L1)
containing the high amount of organic matter (34.68%) within 8 days,
whereas in sandy forest soil (L2) with low organic matter content
(2.03%) – within 12 days. Moreover, it was found that in
phenol–contaminated L1 soil, introduced P. vesicularis (pBR322) cells
and heterotrophic bacteria survived better than in L2 soil. On day 8
about 80% of inoculated cells as well as the initial number of
heterotrophic bacteria was determined in phenol contaminated L1 soil,
whereas in L2 soil on day 12 about 66% and 75%, respectively. It was
also confirmed that plasmid pBR322 in P. vesicularis cells was stable
during whole experimental period.
Key words: Pseudomonas vesicularis (pBR322), soil, phenol, biodegradation, survival.
Streszczenie
Celem
pracy było zbadanie rozkładu fenolu w dwóch glebach (L1 i L2),
różniących się zawartością materii organicznej, poddanych bioaugmentacji
z użyciem szczepu Pseudomonas vesicularis (pBR322). Przeprowadzone
obserwacje biodegradacyjne wykazały, że w poddanej bioaugmentacji glebie
leśnej (L1) zawierającej 34,68% materii organicznej, rozkład fenolu w
stężeniu 1,7 mg g–1 gleby zachodził w ciągu 8 dni, natomiast w
piaszczystej glebie leśnej (L2) o niskiej zawartości materii organicznej
(2,03%) w ciągu 12 dni. Jednocześnie stwierdzono, że P. vesicularis
(pBR322) oraz bakterie heterotroficzne lepiej przeżywały w skażonej
fenolem glebie L1 niż w L2. W 8 dniu inkubacji w glebie L1 oznaczono
około 80% wprowadzonej liczby komórek zarówno P. vesicularis (pBR322)
jak i początkowej liczby bakterii heterotroficznych, natomiast w glebie
L2 w 12 dniu było to odpowiednio 66% i 75%. Potwierdzono także
stabilność wprowadzonego do inokulowanych komórek P. vesicularis
plazmidu pBR322 w trakcie badań biodegradacyjnych.
Słowa kluczowe: Pseudomonas vesicularis (pBR322), gleba, fenol, biodegradacja, przeżywalność.
Ekologiczne i fitochemiczne uwarunkowania wpływające na kumulację metali w roślinie
J. Kowol1, J. Kwapuliński1, A. Fischer1, E. Królak2, E. Kosterska1, D. Suchecka1, J. Librowska1,
D. Jabłecka1
str 94
ECOLOGICAL AD FITOCHEMICAL CONDITIONINGS, WHICH INFLUENCE ON THE ACCUMULATION OF METAL IN PLANT
Ecological
and phytochemical contamination influencing to accumulation of heavy
metals by plants. In the work the analysis of the influence ecological
and phytochemical condition to accumulation some heavy metals by plants
were present. Analyzed following influencing parameters: pH of the
soil, mineral composition of rock, contents of organic matter,
speciation form of elements in soil, granulometric composition of given
soil, interaction between elements during their sorption in root or
leaves, humidity and temperature of soil, individual ability to
accumulation and elements in some species of plants.
Key words: plant, soil, metals, accumulation, ecosystem
Streszczenie
W
pracy przedstawiono analizę wpływu ekologicznych i fitochemicznych
czynników wpływających na kumulację metali przez rośliny W związku z
tym, iż gleba jest bardzo istotnym elementem cyklu migracyjnego
pierwiastków i głównym ich źródłem dla roślin, w pracy przeanalizowano
wpływ składu mineralogicznego skały macierzystej, odczynu gleby,
zawartość materii organicznej na zawartość pierwiastków w roślinach.
Uwzględniono także wpływ różnorodnych form występowania metali w glebie i
zachodzące pomiędzy nimi relacje na rozmieszczenie pierwiastków
fizjologicznych i toksycznych w roślinach. W pracy zwrócono ponadto
uwagę na wpływ warunków otoczenia takich, jak wilgotność czy temperatura
na pobieranie i gromadzenie pierwiastków przez różne rodzaje roślin.
Słowa kluczowe: roślina, gleba, metale, kumulacja, ekosystem