Styren na stanowisku pracy oraz jego emisja do atmosfery z przemysłu jachtowego
A. Fiszer, A. Marciniuk–Kluska, M. Kluska
str. 3
STYRENE IN THE WORKSTAND AND ITS EMISSION INTO THE ATMOSPHERE FROM THE BOAT–BUILDING INDUSTRY
Styren
stanowi głуwny problem zakładуw produkujących jachty oraz
wytwarzających produkty w połączeniu z włуknem szklanym. Im większe
zużycie substancji na bazie włуkna szklanego, tym większe zagrożenie dla
zdrowia pracownikуw zakładu, a tym samym większe zanieczyszczenie
środowiska. Niniejsza praca ujmuje zagadnienia dotyczące występowania
styrenu na stanowiskach pracy w przemyśle jachtowym, wskazuje na brak
ustalonych dopuszczalnych norm, negatywny wpływ na zdrowie człowieka
oraz jego emisję do środowiska. Omawiana w pracy stocznia jachtowa Comar
Poland w Bystrym zajmuje się tylko wykańczaniem jednostek pływających i
zużywa stosunkowo niewielkie ilości substancji zawierających styren,
dlatego emisja tego związku jest mała.
Słowa kluczowe: styren, stocznie jachtowe, emisja, ryzyko zawodowe
Ocena efektywności usuwania związków odorowych z pomiotu kurzego przez aktywną mikroflorę
K. Durka, B. Gutarowska, S. Borowski, K. Pielech–Przybylska, Z. Iżyniec, M. Korczyński, R. Kołacz
str. 12
EFFECTIVENESS OF THE REMOVAL OF VOLATILE ODOROUS COMPOUNDS BY ACTIVE MICROORGANISMS
Zbadano
zdolność mikroorganizmów do usuwania lotnych związków odorowych ze
środowiska pomiotu kurzego. Do usuwania związków lotnych wykorzystano
drobnoustroje: Pseudomonans fluorescens, Bacillus subtilis, Bacillus
licheniformis, Bacillus megaterium, Bacillus brevis, Leuconostoc
mesenteroides, Micrococcus sp. oraz ich kompozyt w postaci liofilizatu i
zawiesiny wodnej z hodowli. Zbadano redukcję następujących związków
odorowych: kwasu izomasłowego, siarkowodoru, amoniaku, dwumetyloaminy,
trуjmetyloaminy metodą GLC. Wykazano większą aktywność zestawu
liofilizowanych monokultur niż hodowlanej zawiesiny bakterii.
Liofilizowane monokultury drobnoustrojów usuwały związki odorowe z
pomiotu na poziomie 7 -67% w czasie od 2 do 4 doby. Ustalono efektywną
gęstość mikroorganizmów w biopreparacie 107 jtk/ml. Stwierdzono, iż
zespół 7 testowanych liofilizatów monokultur może mieć zastosowanie do
usuwania związków odorowych z pomiotu kurzego, ponieważ jego efektywność
jest wyższa niż preparatu handlowego „A”.
Słowa kluczowe: odorowe związki lotne, aktywne drobnoustroje, pomiot kurzy, biopreparat
Fitoplankton w ocenie trofii Zbiornika Koronowskiego
M. Wiśniewska, K. Puszkiewicz, K. Ziуłkowski
str. 21
PHYTOPLANKTON IN THE EVALUATION OF WATER TROPHY IN THE KORONOWSKI RESERVOIR
Przeprowadzona
w 2008 r. w Zbiorniku Koronowskim w obszarze jeziora Lipkusz analiza
fykologiczna wykazała 91 taksonów glonów planktonowych (Cyanoprokaryota –
30, Pyrrophyta – 2, Euglenophyta – 1, Chrysophyceae – 3,
Bacillariophyceace – 21, Chlorophyta – 34). Biomasa w okresie wiosennym
była tworzona głównie przez okrzemki, natomiast w okresie letnim – przez
okrzemki i sinice. Na podstawie składu gatunkowego, biomasy
fitoplanktonu, koncentracji chlorofilu–a i TSI zaliczono wody Zbiornika
Koronowskiego ogólnie do typu eutroficznego z intensywną ekspansją sinic
uznawanych za potencjalnie toksyczne.
Słowa kluczowe: zbiornik
zaporowy, fitoplankton, zmienność sezonowa, biomasa, chlorofil,
fizyczno-chemiczne właściwości wody, trofia
Migracja metali i ich kumulacje przez rośliny w sąsiedztwie Cementowni Nowiny w Kielcach
J. Kwapuliński, E. Nogaj, A. Fischer, E. Krуlak, J. Dunat–Iżowska, D. Suchocka
str. 32
MIGRATION HEAVY METALS FROM SYSTEM SOIL DEPOSITED DUST AND THEIR ACCUMULATION BY PLANTS AT NEAR CEMENTARY NOWINY AT KIELCE
Przedmiotem
badań były gleba oraz cztery gatunki roślin: bylica pospolita
(Artemisia vulgaris L.), podbiał pospolity(Tussilago fanfara L.),
wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.), krwawnik pospolity (Achillea
millefolium L.) wytypowanych, jako bioindykatory wybranych metali.
Oznaczenia zawartości wykonano metodą spektrometrii absorpcyjnej.
Ustalono także chemiczne formy występowania metali w glebie metodą
Rudd’a. Do oceny określenia roli form pośrednio i bezpośrednio
biodostępnych w glebie oraz form rozpuszczalnych w pyle osiadłym na
liściach wykorzystuje równanie podziału:
1)C rośl = k1* C1 + k2 *C2,po przekształceniu:
2)Crośl./C2 = K1 * C1/C2 + k2.
W
sąsiedztwie cementowni proces intoksykacji roślin jest determinowany
występowaniem podanych pierwiastków w formie pośrednio biodostępnej
około osiem razy większe w porównaniu do form bezpośrednio
biodostępnych. Fazy bezpośrednio biodostępne w glebie odgrywają większą
rolę w intoksykacji roślin metalami w porównaniu do form rozpuszczalnych
zgromadzonych w pyle osiadłym na liściach. Sformułowane równanie
podziału dla badanych gatunków roślin pozwala ocenić rolę ilości
występowania pierwiastków w formie bezpośrednio biodostępnej w glebie w
procesach intoksykacji korzenia roślin, a także rozstrzygnąć udział
rozpuszczalnych jonów metali obecnych w pyle osiadłym na liściach w
porównaniu do ilości metali obecnych w formie bezpośrednio biodostępnej w
glebie. W badaniach prospektywnych dotyczących jakości wybranych
elementów środowiska przyrodniczego powinna być wykorzystana informacja z
badań specjacyjnych gleby i pyłu osiadłego na roślinie oraz
współczynniki podziału określające rolę oddzielenia występowania metali w
formie bezpośrednio biodostępnej i pośrednio biodostępnej.
Słowa kluczowe: rośliny, metale ciężkie, cementownia, gleba
Aktywność fosfomonoesteraz i zawartość fosforu przyswajalnego w glebie z ekologicznego i integrowanego systemu uprawy
J. Lemanowicz, J. Koper
str. 43
THE EFFECT OF THE ECOLOGICAL AND INTEGRATED SYSTEM ON THE SOIL PHOSPHOMONOESTERASES ACTIVITY
W
pracy przedstawiono wyniki trzyletnich badań nad zawartością fosforu
przyswajalnego oraz aktywnością fosfomonoesteraz odpowiedzialnych za
przemiany fosforu w glebie dwóch systemów gospodarowania: ekologicznym i
integrowanym z doświadczenia założonego w Dolnej Malancie na Słowacji
przez Słowacki Uniwersytet Rolniczy w Nitrze. W systemie ekologicznym
zastosowano wyłącznie nawożenie naturalne w postaci obornika, natomiast w
integrowanym zastosowano nawożenia obornikiem+NPK. Nawożenie obornikiem
oraz obornikiem+NPK spowodowało istotny wzrost badanych parametrów w
porównaniu do gleby kontrolnej. Stwierdzono istotne zmiany aktywności
fosfatazowej oraz zawartości fosforu przyswajalnego oznaczonego metodą
Egnera–Riehma w okresie wegetacyjnym uprawianych roślin w trakcie
trwania trzyletnich badań. Ekologiczny sposób gospodarowania doprowadził
do obniżenie się zasobności gleby w fosfor przyswajalny, przy
jednoczesnym wzroście aktywności badanych enzymów. Analiza wyników za
lata 1999–2001 wykazała zmianę zawartości fosforu przyswajalnego w
glebie w trakcie trwania trzyletniego doświadczenia. Najniższą jego
zawartość zarówno w systemie ekologicznym jak i integrowanym stwierdzono
w glebie pobranej w 2000 r., w którym uprawiana była kukurydza.
Słowa kluczowe: system ekologiczny, integrowany, fosfor przyswajalny, fosfomonoesterazy, nawożenie.
Ocena mobilności metali ciężkich z osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków w Jędrzejowie
J. Gawdzik, J. Latosińska
str 48
EVALUATION OF HEAVY METALS MOBILITY IN MUNICIPAL SEWAGE SLUDGE FROM WASTEWATER TREATMENT PLANT IN JEDRZEJOW
W
pracy badano mobilność metali ciężkich z beztlenowo ustabilizowanych
osadów ściekowych pochodzących z komunalnej oczyszczalni ścieków w
Jędrzejowie. Specjację metali ciężkich wykonano według metodyki BCR.
Zawartość metali ciężkich w czterech frakcjach oznaczono na
spektrofotometrze absorpcji atomowej Perkin–Elmer 3100 FAAS–BG dla
cynku, kadmu, ołowiu i niklu. Chrom oraz miedź badano techniką F–AAS.
Na
podstawie otrzymanych wyników badań stwierdzono, że analizowane osady
ściekowe z oczyszczalni ścieków w Jędrzejowie charakteryzuje niska
zawartość metali ciężkich. Przeprowadzona analiza sekwencyjna wykazała
obecność metali ciężkich we wszystkich frakcjach. Dominującą formą
występowania analizowanych metali były połączenia metaloorganiczne oraz
glinokrzemiany. Stanowi to odpowiednio frakcję III oraz frakcję IV wg
procedury BCR. Zawartość cynku, chromu i ołowiu we frakcjach mobilnych
(I oraz II) była niska i dla żadnego z badanych metali nie przekroczyła
9% zawartości ogólnej masy badanego metalu. Wyniki badań dla
ustabilizowanych beztlenowo osadów ściekowych potwierdziły tendencję
koncentracji metali ciężkich we frakcjach niemobilnych, w połączeniach z
glinokrzemianami.
Słowa kluczowe: osady ściekowe, metale ciężkie, ekstrakcja sekwencyjna, specjacja metali
Zawartość wybranych metali w środowisku naturalnym w okolicy mogilnika
K. Ignatowicz
str. 54
CHOSEN METALS CONTENT IN ENVIRONMENTAL COMPONENT OF GRAVEYARD
Przeterminowane
lub nie wykorzystane pestycydy, często zawierające związki metali
ciężkich, w tym związki rtęci stają się odpadami i to odpadami bardzo
niebezpiecznymi. Niewłaściwie składowane przedostają się w sposób
niekontrolowany do środowiska przyrodniczego powodując zagrożenie
wszystkich form życia. Analizie poddano próbki pobrane z okolic czynnego
mogilnika na Podlasiu. W próbkach wody ze studni kopanych i wierconych
oraz z rzek, a także osadów dennych, gleby i roślin oznaczono metale
ciężkie (Cd, Cu, Cr, Hg, Ni, Pb, Zn). Analizując uzyskane wyniki badań
dotyczące stanu zanieczyszczenia metalami ciężkimi różnych elementów
środowiska w pobliżu mogilników na Podlasiu należy stwierdzić
jednoznacznie, że gleby cechują się naturalną (0o) zawartością tych
pierwiastków. Określone stężenia metali w próbkach roślinnych można
określić jako akumulację małą, a rośliny jako nie zanieczyszczone. Nie
zanotowano także podwyższonych ilości pierwiastków śladowych w wodach
powierzchniowych. Jedynie na uwagę zasługuje fakt podwyższonej
zawartości cynku w wodach podziemnych ujmowanych do spożycia przez
ludzi, który kwalifikuje te wody jako specjalnej ochrony, a nawet jako
wymagające oczyszczania przed spożyciem przez ludzi.
Słowa kluczowe: mogilnik, metale ciężkie, pestycydy, woda, gleba, rośliny